Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй: Мэдээлэл, загвар

Боловсруулсан: П.Пүрэвсүрэн

Хугацаа: 5 цаг

Сэдэв: Мэдээлэл, загвар

Хамрах хүрээ: 12 жилийн 9-р анги

Зорилго: Мэдээлэл ба загварын талаар мэдлэгтэй болон мэдээллийн нийгэмд гүйцэтгэх үүрэг болон, түүний давуу тал, аюулгүй байдал, хамгааллын талаар мэдлэгтэй болох.

Агуулга: Агуулгын заламж холбоо

Өмнө судалсан агуулга	Бүлэг сэдвийн хүрээнд судлах агуулга	Цаашид судлах агуулга
❖ 8-р ангийн Мэдээллийн технологи хичээл	❖ Мэдээллийн нийгэм, түүний давуу тал ❖ Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг ❖ Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй ❖ Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт ❖ Математик загвар түүний жишээ	❖ Компьютерийн сүлжээ ❖ Дотоод сүлжээнээс хавтсанд хандах ❖ Нээлттэй эхийн программ хангамж

Арга зүй, зохион байгуулалт:

- Агуулгын онцлогоос хамааран анги нийтээр болон багийн хэлбэрийг сонгох

- Хичээлийн онцлогоос шалтгаалан сургалтын аргуудыг хэрэглэх

- Багш туслан зөвлөх, чиглүүлэх үүргийг гүйцэтгэнэ

- Сонгон бодох, багийн ажил, ярилцлага зэргээр сурагчдн идэвхийг сайжруулах

Судлах агуулга:

Судлагдахуун ( мэдлэг)	Ур ухаан (чадвар)
Мэдээллийн нийгэм,түүний давуу болон сул тал.	Мэдээллийн давуу олон сул талыг мэддэг болсноор цахим ертөнцөд болох сайн муу зүйлээс өөрийгөө хамгаалах боломжтой болно.
Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг	Бид өдөр тутамдаа мэдээллийг хэрхэн ашигладаг болох талаар мэдэж авна.
Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй	Мэдээллийн технологи хэрхэн хөгжиж байгаа талаар мэдэж авснаар мэдээллийн хөгжилтэй хөл нийлүүлэн алхах боломжтой болно.
Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт	Мэдээллийн хамгаалалтын талаар мэдэж авснаар өөрийнхөө хэрэгцээтэй мэдээллийг хамгаалах хэрхэн найдвартай хадгалах талаар мэдлэгтэй болно.
Математик загвар түүний жишээ	Математикийн хэлээр буюу томъёо, тэгшитгэл зэргийг системүүдийн байдлыг тодорхойлж сурна.

Сургалтын хэрэглэгдэхүүн, орчин:

- Сурагчдын сэтгэл зүйг хичээлд идэвхитэй оролцоход бэлдэж анхаарлыг нь төвлөрүүлэх

- Сургалтад хэрэглэгдэх хөтөлбөр болон ном, гарын авлага, хэрэглэгдэхүүн, үзүүлэн зэргийг бэлтгэсэн байна.

Нэгж хичээлийн цагийн төлөвлөгөө

№	Ээлжит хичээлийн сэдэв	Хугацаа	Судлагдахуун	Ур ухаан
1	Мэдээллийн нийгэм,түүний давуу тал	40 мин	Мэдээллийн нийгтмйн давуу тал болон сул тал	Мэдээллийн нийгтмйн давуу тал болон сул талыг мэднэ
2	Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг	40 мин	Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг.	Мэдээлэл өдөр тутмын амьдрал, ажил үүрэг хувь хүний хөгжилд хэрхэн нөлөөлдөг болохыг мэднэ.
3	Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй	40 мин	Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй	Эртний, боловсронгуй, мэдээллийн нийгмийн байгуулалтын ялгааг таньж мэдэх.
4	Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт	40 мин	Мэдээллийн аюулгүй байдал, мэдээллийн нууцлал	Мэдээллийн бэлэн болон бүрэн бүрэн байдлын талаар мэдлэгтэй болно.
5	Математик загвар түүний жишээ	40мин	Математик загвар	Томъёо ашиглан төрөл бүрийн анхдагч өгөгдлүүд дээр мэдээллэн загвар байгуулж сурна.

Ээлжит хичээл №1

Сэдэв: Мэдээллийн нийгэм, давуу тал, гүйцэтгэх үүрэг

Хамрах хүрээ: ЕБС-ийн 9-р анги

Зорилго: Мэдээллийн нийгмийн давуу болон сул талыг мэдэх, улмаар мэдээллийн нийгэмд гүйцэтгэх үүргийн талаар мэдэж авна.

Зорилт: Цахим ертөнцөд мэдэллийг хэрхэн давуу тал болгон ашиглаж нийгэмд мэдээлэлтэй зөв ажиллах талаар мэднэ.

Агуулга:

*Мэдлэг /судлагдахуун/*	*Чадвар /ур ухаан/*
Мэдээллийн нийгэм, давуу тал, гүйцэтгэх үүрэг	Онолын мэдлэгийг дасгал ажлын хүрээнд багшийн туслалцаатайгаар хийж үзэх. Өөрт хэрэгцээтэй мэдээллийн давуу болон сул тал эсэхийг тогтоонн судлаж сурна.

Хичээл заах арга зүй: Багш тайлбарлах, сурагчдад бие даан гүйцэтгэх, харилцан ярилцах.

Өмнө судалсан	Одоо судалж буй	Цаашид судлах
8-р ангийн хичээлийн мэдлэг	Мэдээллийн нийгэм, давуу тал, гүйцэтгэх үүрэг	Мэдээллийн нийгмийн ирээдүй

Хэрэглэгдэхүүн:

*Багшийн хэрэглэгдэхүүн*	*Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн*
❖ 9-р ангийн мэдээллийн технологийн сурах бичиг ❖ Проектор ❖ Компьютер ❖ Самбар ❖ Үзүүлэн ❖ ТӨМ	❖ Сурах бичиг хуудас 5- 6 ❖ Бал ❖ Дэвтэр

№	Хичээлийн үе шат хугацаа	Сурагчийн сурч танин мэдэх ү.а-ны задаргаа	Багшийн СХҮА-ны задаргаа
1	Зохион байгуулах үе шат ( 3 минут )	С:Сурагчид 4 багт хуваагдан сууна.	Б:Сурагчдийг 1-4-ийн хооронд тоолуулан ижил тоотой хүүдүүдийг нэг баг болгон суулгана
2	Сурагчдын өмнөх мэдлэгийг сэргээн санах үе шат ( 3 минут )	С1: Хүмүүсийн хоорондын яриа С2: Шинэ зүйл / мэдлэг/- ийг хэлж өгөх яриа С3:Харилцан ярианаас шинэ мэдээлэл түгээх явдал	Мэдээлэл гэж юу вэ? өмнөх ангид үзсэн мэдлэгээсээ тулгуурлан асуултанд хариулна уу.
3	Шинэ мэдлэг олгох үе шат ( 17 минут )	С1: Бид мэдээллийг сонин сэтгүүл С2: зурагт, С3: радио, С4:интернэт зэрэг мэээллийн хэрэгслээс авч болно.	Жил бүрийн 5 сарын 17-ыг “ Дэлхийн мэдээлэлжсэн нийгэм”- ийн өдөр болгон дэлхий даяар тэмдэглэдэг уламжлалтай. Энэ жилийн энэ өдрийн хүрээнд сурагч та бүхнийг энэ өдөрт зориулан ханын сонин хий гэсэн даалгавар өгвөл та нар ханын сонинд бэлтгэх мэдээллийг хаанаас хэрхэн цуглуулж бэлтгэх вэ? Мэдээллийн нийгэм нэр томъёог анхлан хэрэглэсэн мэргэжилтнүүд мэдээллийн үйлдвэрлэлийг чанарын өндөр түвшинд явуулж, түүнийг хадгалах боловсруулах, хэрэглэхэд зайлшгүй шаардлагатай техник технологийн нийгэм хэмээн тайлбарласан байдаг. ТӨМ 1-ийг тарааж өгнө. Мэдээллийн нийгийн хамгийн гол онцлог шинжийг үндэсний бүс нутгийн, дэлхийн хэмжээнд үйлчилдэг өндөр техлогийн мэдээллийн сүлжээ юм хэмээн үздэг. ТӨМ 2-ыг тарааж өгнө.
4	Бататгах хэсэг (10минут )	4 баг тус бүрдээ сонгож авсан сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр тайлбарлан бусад багийнханд танилцуулна.	Багш баг бүрт санамсаргүй байдлаар 4 сэдвийг ТӨМ 3- ыг тарааж өгөх ба өгсөн сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр бичиж тайлбарлан бусад багуудад танилцуулна./ дэвтэртээ хийнэ/
5	Дүгнэлт ( 5 минут )	С1: Мэдээллийн нийгэм хувьсан төлөвшихдөө хүний нийгмийн түүхэнд 4 удаа эрс өөрчлөлч авчирсан байдаг. С2: Мэдээллийн нийгмийн сөрөг талыг харуулах ахмгийн энгийн жишээ бол компьютерийн вирус юм.	Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийл.
6	Гэрийн даалгавар ( 2 минут )	Гэрийн даалгаврыг дэвтэртээ бичиж, тэмдэглэж авна.	Сурах бичгийн 6-р хуудас хэрэглэхүй 1- 2 –р асуултанд хариулж ирнэ үү

ТӨМ 1:

Мэдээллийн анхны хувьсгал	Бичиг үсгийн боловсрол, соёлын хөгжил төлөвшил ( мэдлэгийг хуримтлуулах болонн дэлгэрүүлэх)
Мэдээллийн хоёр дахь хувьсгал	Ном хэвлэлийн хэвлэн нийтлэл, түгээн дэлгэрүүлэлт ( шинжлэх ухаан, техникийнн хөгжил)
Мэдээллийн гурав дахь хувьсгал	Холбоо харилцааны шинэ техник технологийн хөгжил ( радио, цахилгаан, телевиз)
Мэдээллийн дөрөв дэх хувьсгал	Микропроцессор, мэдээлэл, харилцааны нэн шинэ техник, технологийн хөгжил ( мэдээллийг хадгалах, хайх болон боловсруулах, системийн эрс өөрчлөлт)

ТӨМ 2:Мэдээлийн нийгэмд мэдээллийг зохион байгуулах, үйлдвэрлэхэд, түгээхэд хэвлэл, радио, телевиз болон олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслийн бусад төрөл нь, хэлбэр гол байр суурийг эзэлдэг.

ТӨМ 3:

1. Мэдээллийн нийгмийн сөрөг талыг жишээн дээр тайлбарлана уу?

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Мэдээллийн 1 ба 2-р хувьсгалыг тайлбарана уу?

3. Мэдээллийн 3 ба 4-р хувьсгалыг тайлбарлана уу?

4. Мэдээллийн нийгмийн давуу талыг жишээн дээр тайлбарлана уу?

Ээлжит хичээл №2

Сэдэв: Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг

Хамрах хүрээ: ЕБС-ийн 9-р анги

Зорилго: Мэдээллийг бидний амьдралд гүйцэтгэх үүргээр нь хэрхэн ашиглаж мөн ангилаж болохыг мэднэ.

Зорилт:

Агуулга:

*Мэдлэг /судлагдахуун/*	*Чадвар /ур ухаан/*
Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүрэг	Онолын мэдлэгийг дасгал ажлын хүрээнд багшийн туслалцаатайгаар хийж үзэх. Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүргийг таньж мэдэх.

Хичээл заах арга зүй: Багш тайлбарлах, сурагчдад бие даан гүйцэтгэх, харилцан ярилцах.

Өмнө судалсан	Одоо судалж буй	Цаашид судлах
Мэдээллийн нийгэм, давуу тал, гүйцэтгэх үүрэг	Мэдээллийн нийгмийн ирээдүй	Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй

Хэрэглэгдэхүүн:

*Багшийн хэрэглэгдэхүүн*	*Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн*
❖ 9-р ангийн мэдээллийн технологийн сурах бичиг ❖ Проектор ❖ Компьютер ❖ Самбар ❖ Үзүүлэн ❖ ТӨМ	❖ Сурах бичиг хуудас 6- 8 ❖ Бал ❖ Дэвтэр

№	Хичээлийн үе шат хугацаа	Сурагчийн сурч танин мэдэх ү.а-ны задаргаа	Багшийн СХҮА-ны задаргаа
1	Зохион байгуулах үе шат ( 3 минут )	- Сурагчид 3 багт хуваагдан сууна.	- Сурагчдийг 1- 3-ийн хооронд тоолуулан ижил тоотой хүүдүүдийг нэг баг болгон суулгана
2	Сурагчдын өмнөх мэдлэгийг сэргээн санах үе шат ( 3 минут )	❖ Компьютерийн вирус ❖ Зохиогчийн эрхийг хулгайлах ❖ Оюуны өмчийн	Мэдээллийн нийгмийн сөрөг нөлөөг жишээн дээр тайлбарлаж хэлнэ үү?
3	Шинэ мэдлэг олгох үе шат ( 17 минут )	С1: Бид мэдээллийг сонин сэтгүүл С2: зурагт, С3: радио, С4:интернэт зэрэг мэээллийн хэрэгслээс авч болно.	А. Өдөр тутмын амьдралд: Мэдээлэл, харилцаа холбооны технологийн эрчимтэй хөгжил, мэдээллийн технологийн иж бүрэн байдал нь мультимедиа технологийг хэрэглэх боломж олгож байна. Орчин үеийн мультимедиа систем дараах системүүдээр холбогдож байна. ТӨМ 1 Б. Ажил үүрэг:МХХТ- ийн хөгжил нь зөвхөн салыарын хөгжлөөр хязгаарлагдахгүй дараах салбаруудад эрчимтэй нэвтэрч байна. - Эдийн засаг, банк санхүү - Засаглал - Үйлдвэр - Анагаах ухаан - Боловсрол - Харилцаа холбоо - Урлаг - Хувь хүний хөгжилд : харилцаа - Шүүмжлэлт сэтгэлгээ - мэдээлэлтэй ажиллах - инновац - Бүтээх асуудал шийдвэрлэх, хамтын ажиллагаа.
4	Бататгах хэсэг (10минут )	4 баг тус бүрдээ сонгож авсан сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр тайлбарлан бусад багийнханд танилцуулна.	Багш баг бүрт санамсаргүй байдлаар 4 сэдвийг ТӨМ 2- ыг тарааж өгөх ба өгсөн сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр бичиж тайлбарлан бусад багуудад танилцуулна./ дэвтэртээ хийнэ/
5	Дүгнэлт ( 4 минут )	С: Мэдээллийн нийгмийнн гүйцэтгэх үүргийг 3 хуваан авч үздэг. Энэ нь А. Өдөр тутмын амьдрал Б. Ажил үүрэг В. Хувь хүний хөгжил	Б:Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийл.
6	Гэрийн даалгавар ( 3 минут )	Гэрийн даалгаврыг дэвтэртээ бичиж, тэмдэглэж авна.	Сурах бичгийн 8-р хуудас хэрэглэхүй 1- 2 –р асуултанд хариулж ирнэ үү

ТӨМ 2:

1.Өдөр тутмын амьдралд хэрэглэгдэх мэдээллийн үүргийг хэлнэ үү?

2. Ажил үүргийн хэрэглэгдэх мэдээллийн үүргийг хэлнэ үү?

3. Хувь хүний хөгжилд хэрэглэгдэх мэдээллийн үүргийг хэлнэ үү?

Ээлжит хичээл №3

Сэдэв: Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц, мэдээллийн нийгмийн ирээдүй

Хамрах хүрээ: ЕБС-ийн 9-р анги

Зорилго: Мэдээлэл дамжуулах хэрэгсэл нийгмийн хөгжлийн үед хэрхэн хөгжиж ирснийг мэдэх боломжтой болно.

Зорилт: өнгөрсөн, одоо, ирээдүй гэсэн 3 цагийн хугацаанд сэтгэн бодох.

Агуулга:

*Мэдлэг /судлагдахуун/*	*Чадвар /ур ухаан/*
Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц, мэдээллийн нийгмийн ирээдүй	Онолын мэдлэгийг дасгал ажлын хүрээнд багшийн туслалцаатайгаар хийж үзэх. Мэдээллийн нийгмийн гүйцэтгэх үүргийг таньж мэдэх.

Хичээл заах арга зүй: Багш тайлбарлах, сурагчдад бие даан гүйцэтгэх, харилцан ярилцах.

Өмнө судалсан	Одоо судалж буй	Цаашид судлах
Мэдээллийн нийгмийн ирээдүй	Мэдээллийн нийгэмд шилжих үйл явц ба нийгмийн ирээдүй	Мэдээллийн аюулгүй байдал

Хэрэглэгдэхүүн:

*Багшийн хэрэглэгдэхүүн*	*Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн*
❖ 9-р ангийн мэдээллийн технологийн сурах бичиг ❖ Проектор ❖ Компьютер ❖ Самбар Үзүүлэн ❖ ТӨМ	❖ Сурах бичиг хуудас 8- 9 ❖ Бал ❖ Дэвтэр

№	Хичээлийн үе шат хугацаа	Сурагчийн сурч танин мэдэх ү.а-ны задаргаа	Багшийн СХҮА-ны задаргаа
1	Зохион байгуулах үе шат ( 3 минут )	- Сурагчид 3 багт хуваагдан сууна.	- Сурагчдийг 1- 3-ийн хооронд тоолуулан ижил тоотой хүүдүүдийг нэг баг болгон суулгана
2	Сурагчдын өмнөх мэдлэгийг сэргээн санах үе шат ( 3 минут )	● Компьютер ● Телевизор ● Гар утас ● Автомат хариулагч ● факс	Орчин үеийн мультимедиа систем нь ямар системүүдээр холбогддог вэ?
3	Шинэ мэдлэг олгох үе шат ( 17 минут )	С1:Зоосон мөнгөөр тооцоогоо хийдэг байсан. С2: Алт мөнгөн ембүү зэргээр хийдэг. С3:Одоо үед орон болгон мөнгөн тэмдэгттэй. Тийм учраас цаасан мөнгөөр тооцоо хийдэг. С4:Mobile bank, бэлэн мөнгөний машинаас дансруу явуулах боломжтой. С5:Ирээдүйд бидний хэрэглэдэг зүйлс улам боловсронгуй хөгжих болно. Биднийг хэрэглэхэд улам амар хялбар болж өгнө.	Эрт дээр үед хүмүүс худалдаа наймаагаа хэрхэн хийж үнэ өртгийг нь бодож авдаг байсан бэ? Одоо хүмүүс худалдаа наймаагаа хэрхэн хийж үнэ өртгийг нь бодож авдаг байсан бэ? Өөрсдөө мөнгөө заавал бэлнээр тоолж өгөхгүйгээр төлбөр төлдөг ямар арга байдаг вэ? ТӨМ 1-ийг тарааж өгнө. Бидний одоо хэрэглэж байгаа юмс ирээдүйд хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
4	Бататгах хэсэг (10минут )	3 баг тус бүрдээ сонгож авсан сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр тайлбарлан бусад багийнханд танилцуулна.	Багш баг бүрт санамсаргүй байдлаар 3 сэдвийг ТӨМ 2- ыг тарааж өгөх ба өгсөн сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр бичиж тайлбарлан бусад багуудад танилцуулна./ дэвтэртээ хийнэ/
5	Дүгнэлт ( 5 минут )	❖ Нйигэм хөгжих тусам бидний эдлэж хэрэглэдэг зүйлс улам бүр хөгжиж хэрэглэхэд улам бүр амар болж байна.	Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийл.
6	Гэрийн даалгавар ( 2 минут )	Гэрийн даалгаврыг дэвтэртээ бичиж, тэмдэглэж авна.	Сурах бичгийн 9-р хуудас хэрэглэхүй 1- 4 –р асуултанд хариулж ирнэ үү

ТӨМ 2:

1. Шилжилтийн урьдчилсан нөхцлийн 3 нийгмийн үр дүнг жишээгээр тайлбарлана уу? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Үйлдвэрийн 3 нөхцлийн 3 нийгмийн үр дүнг жишээгээр тайлбарлана уу? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Санхүү нөхцлийн 3 нийгмийн үр дүнг жишээгээр тайлбарлана уу? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ТӨМ 1:

	Эртний соёл иргэншлийн нийгэм	Боловсронгуй (соёлжсон) нийгэм	Мэдээллийн нийгэм
Шилжилтийн эхлэл	Манай эриний 5 дахь мянган жил	XV зууны дундаас	XX зууны төгсгөл
Шилжилтийн урьдчилсан нөхцөл	Гар бичмэл	Ном хэвлэл	Мэдээллийн нэгдмэл орчин
Боловсрол	Элит ангид	Олонн нийтэд	Олон нийтийн, тасратгүй
Үйлдвэр	Гар аргаар	Механик	Автомат
Үйлдвэрлэлийн хэлбэр	Гар хийцийн цехийн үйлдвэр	корпораци	Үндэстэн дамнасан корпораци
Санхүү	Алт, мөнгө	Цаасан мөнгө	Цахим төлбөр
Эдийн засгийн бодлого	Материаллаг нөөц бүрдүүлэлт, хуваарилалт	Нийгмийнн баялагийн сан бүрдүүлэлт, үр дүнтэй хуваарилалт
Зах зээл	Орон нутгийн	Үндэстний	Даяарчлагдсан
Үйлчилгээний хүрээ	Газар зүйн орон зайг эзэмшил	Улсуудад хуваагдсан газар зүйн орон зай	Коропарацид хуваагдсан мэдээллийн орон зай
Олон нийтийн хэрэгсэл	Байхгүй	Хэвлэн нийтлэл	Цахим мэдээлэл
Олон улсын байгууллагын үүрэг	Дайнаар зохицуулагдсан орнуудын улс төрийн бодлого	Эдийн засаг ба худалдаагаар зохицуулагдсан орнуудын улс төрийн бодлого	Мэдээллээр зохицуулагдсан бодлого: Нэгдсэн стандарт Хуулийн нэг журам

Ээлжит хичээл №4

Сэдэв: Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт

Хамрах хүрээ: ЕБС-ийн 9-р анги

Зорилго: Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалтын талаар судалж, учирч болзошгүй эрсдлээс сэргийлэх, мэдээлэлтэй зөв, соёлтой ажиллах.

Зорилт: Өөрийн хэрэгцээт мэдээллийг бусдад алдахгүйн тулд хэрэгтэй зүйлсээ хамгаалж хадгалж сурна.

Агуулга:

*Мэдлэг /судлагдахуун/*	*Чадвар /ур ухаан/*
Мэдээлэл хамгаалалт, аюулгүй байдлын талаар мэдлэгтэй болно.	Онолын мэдлэгийг дасгал ажлын хүрээнд багшийн туслалцаатайгаар хийж үзэх. Өөрийн хэрэгцээтэй мэдээллийг хамгаалах мэдлэг, чадвартай болно.

Хичээл заах арга зүй: Багш тайлбарлах, сурагчдад бие даан гүйцэтгэх, харилцан ярилцах.

Өмнө судалсан	Одоо судалж буй	Цаашид судлах
Мэдээллийн нийгмийн ирээдүй	Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт	Математик загвар түүний жишээ

Хэрэглэгдэхүүн:

*Багшийн хэрэглэгдэхүүн*	*Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн*
❖ 9-р ангийн мэдээллийн технологийн сурах бичиг ❖ Проектор ❖ Компьютер ❖ Самбар ❖ Үзүүлэн ( слайд) ❖ ТӨМ	❖ Сурах бичиг хуудас 9- 10 ❖ Бал ❖ Дэвтэр

№	Хичээлийн үе шат хугацаа	Сурагчийн сурч танин мэдэх ү.а-ны задаргаа	Багшийн СХҮА-ны задаргаа
1	Зохион байгуулах үе шат ( 3 минут )	- Сурагчид 4 багт хуваагдан сууна.	- Сурагчдийг 1-4-ийн хооронд тоолуулан ижил тоотой хүүдүүдийг нэг баг болгон суулгана
2	Сурагчдын өмнөх мэдлэгийг сэргээн санах үе шат ( 3 минут )	❖ Гар утас, ❖ телевиз, ❖ компьютер, ❖ радио, ❖ проектор гэх мэтчилэн	Мэдээлэл дамжуулах технологи / эх үүсвэрийн/ талаар хэлж өгнө үү?
3	Шинэ мэдлэг олгох үе шат ( 17 минут )	С1: Номингийн бүх ажилчдын мэдээлэл олон нийтийн дунд ил болсон. С2: Энэ нь мэдээллийн нууц байдал алдагдаж ил болсон. С3:Багшийн хэлсэн тодорхойлолтыг дэвтэртээ тэмдэглэж авна.	Номин нэг байгууллагын серверт үл таних этгээд нэвтэрч, тус байгууллагын санхүүгийн мэдээллийг хулгайлж, нийт ажилтнуудын хувийн мэдээллийг интернэтэд байршуулж, олон нийтэд тараасан баримтыг уншсан тухайгаа багш ярина. Мэдээллийн аюулгүй байдал гэдэг нь мэдээлэл болон мэдээллийн системийг тэдгээрт зөвшөөрөлгүй хандах, хэрэглэх, тараах, саад учруулах, засвар өөрчлөлт хийх, нарийвчлан судлах, шалгах бичлэг хийх, устгах зэрэг зэрэг үйлдлээс хамгаалах явдал юм. энэ нь мэдээллийн нууцлал, үнэн зөв, ашиглахад бэлэн бөгөөд бүрэн бүтэн байдлыг хангахад оршино. Багш тодорхойлолт бүхий ТӨМ 1-ийг сурагчдад тарааж өгнө.
4	Бататгах хэсэг (10минут )	4 баг тус бүрдээ сонгож авсан сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр тайлбарлан бусад багийнханд танилцуулна.	Багш баг бүрт санамсаргүй байдлаар 4 сэдвийг ТӨМ 2- ыг тарааж өгөх ба өгсөн сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр бичиж тайлбарлан бусад багуудад танилцуулна.
5	Дүгнэлт ( 4 минут )	С1:Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийлэн бичиж багшид уншиж өгнө. С2:Мэдээлэл хамгаалалтыг 2 хэсэгт хуваан үздэг ба энэ эь физик болон логик шинж юм. С3:Мэдээллийн бэлэн байдал гэдэг нь мэдээлэл йюулгүй байдалд байж, хэрэглэгч хандах боломжтойгоор хадгалагдсан байна. Үүний тулд тоног төхөөрөмжүүд эвдрэлгүй бүх тохиргоо хийгдсэн байх хэрэгтэй.	Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийл.
6	Гэрийн даалгавар ( 3 минут )	Гэрийн даалгаврыг дэвтэртээ бичиж, тэмдэглэж авна.	Сурах бичгийн 10-р хуудас хэрэглэхүй 1- 4 -ийг хийж ир.

ТӨМ 1:

1. Мэдээллийн бэлэн байдал: Мэдээлэл аюулгүй байдалд байж, хэрэглэгч хандах боломжтойгоор хадгалагдсан байна. Үүний тулд тоног төхөөрөмжүүд эвдрэлгүй, зохих программ хангамжуудтай, бүх тохиргоо хийгдсэн байх шаардлагатай.

2. Мэдээллийн бүрэн бүтэн байдал: Энэ нь тодорхой дүрэм бүхий мэдээллийг логик бүтцээр тодорхойлогддог. Мэдээллийг өөрчлөх болон боловсруулахад түүний бүрэн бүтэн байдал хадгалагдах ёстой.

3. Мэдээллийн нууцлал: Мэдээлэлтэй ажиллах дурын үйлдэл нь тодорхой дүрмийн дагуу хийгдэж, аюулгүй байдлыг хангасан байна. Тодорхой мэдээлэлд хандах ёсгүй, эсвэл түүнийг ашиглах эрхгүй хүмүүс мэдээллийг ашиглах тохиолдолд түүний нууцлал алдагдана.

4. Мэдээлэл хамгаалал

Физик: Энэ нь компьютер, техник хэрэгсэл, программ хангамж зэрэг физик биетийн хамгаалалт юм. Жишээ нь: ажилтны бүртгэлийнн систем, карт уншигч машин, өгөгдлийн нөөц хувь, гал болон у үл нэвтрэх газар ..........

Логик: Энэ нь хэрэглэгчийн систем, мэдээллийн санг бүхэлд нь болон хэсэгчлэн хандах хандалтыг зохицуулж, системийг зөвшөөрөлгүй хандалтаас хамгаална. Жишээ нь: системд хандах хэрэглэгчийн нууц үг ......

ТӨМ 2:

Мэдээлэл хамгаалалтын физик шинж: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Мэдээлэл хамгаалалтын логик шинж:

Мэдээллийн бэлэн ба бүрэн бүтэн байдал:

Мэдээллийн нууцлал:

Ээлжит хичээл №5

Сэдэв: Математик загвар, түүний жишээ

Хамрах хүрээ: ЕБС-ийн 9-р анги

Зорилго: Математикийн хэлээр томъёо, тэгшитгэл зэргийг мэдээллийн технологитой холбосноор цахим хүснэгт хэрэглэн сурна.

Зорилт: Математикийн хичээлийг мэдээлэл зүйн хичээлтэй холбон хэрэглэж сурна.

Агуулга:

*Мэдлэг /судлагдахуун/*	*Чадвар /ур ухаан/*
Математик завар, түүний жишээг судлах мэдлэгтэй болно.	Онолын мэдлэгийг дасгал ажлын хүрээнд багшийн туслалцаатайгаар хийж үзэх. Өөрийн хэрэгцээтэй мэдээллийг хамгаалах мэдлэг, чадвартай болно.

Хичээл заах арга зүй: Багш тайлбарлах, сурагчдад бие даан гүйцэтгэх, харилцан ярилцах.

Өмнө судалсан	Одоо судалж буй	Цаашид судлах
Мэдээллийн аюулгүй байдал, хамгаалалт	Математик загвар түүний жишээ	Компьютерийн сүлжээ

Хэрэглэгдэхүүн:

*Багшийн хэрэглэгдэхүүн*	*Сурагчийн хэрэглэгдэхүүн*
❖ 9-р ангийн мэдээллийн технологийн сурах бичиг ❖ Проектор ❖ Компьютер ❖ Самбар ❖ Үзүүлэн ( слайд) ❖ ТӨМ	❖ Сурах бичиг хуудас 11- 12 ❖ Бал ❖ Дэвтэр

№	Хичээлийн үе шат хугацаа		Сурагчийн сурч танин мэдэх ү.а-ны задаргаа	Багшийн СХҮА-ны задаргаа
1	Зохион байгуулах үе шат ( 3 минут )		- Сурагчид 4 багт хуваагдан сууна.	- Сурагчдийг 1-4-ийн хооронд тоолуулан ижил тоотой хүүдүүдийг нэг баг болгон суулгана
2	Сурагчдын өмнөх мэдлэгийг сэргээн санах үе шат ( 3 минут )		1. Мэдээллийн бэлэн байдал гэдэг нь мэдээлэл аюулгүй байдалд байж хэрэглэгч хандах боломжтой хадгалсанн байна. 2. Мэдээллийг өөрчлөх болон боловсруулахад түүний бүрэн бүтэн байдал хадгалагдах ёстой.	- Мэдээллийн бэлэн байдал гэж юу вэ? - Мэдээллийн бүрэн байда гэж юу вэ?
3	Шинэ мэдлэг олгох үе шат ( 17 минут )		- Тодорхойлолтыг дэвтэртээ бичиж тэмдэглэж авна.	- Математикийн хэлээр өөрөөр хэлбэл томьёо, тэгшитгэл зэрэг математикийн бусад харьцуулалтын тусламжтайгаар зарим бодит системүүдийн байдлыг тодорхойлох явдал юм. ТӨМ 1- ийг сурагчдад тарааж өгнө.
4	Бататгах хэсэг (10минут )		4 баг тус бүрдээ сонгож авсан сэдвийн хүрээнд өөрийн ойлголтыг жишээн дээр тайлбарлан бусад багийнханд танилцуулна.	ТӨМ 2-ыг тарааж өгөн өгөгдсөн бодлогыг сурагчидтай хамтран бодно.
5		Дүгнэлт ( 4 минут )	С1: Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийлэн бичиж багшид уншиж өгнө. С2: Мэдээлэл хамгаалалтыг 2 хэсэгт хуваан үздэг ба энэ эь физик болон логик шинж юм. С3:Мэдээллийн бэлэн байдал гэдэг нь мэдээлэл йюулгүй байдалд байж, хэрэглэгч хандах боломжтойгоор хадгалагдсан байна. Үүний тулд тоног төхөөрөмжүүд эвдрэлгүй бүх тохиргоо хийгдсэн байх хэрэгтэй.	Өнөөдрийн хичээлээс өөрийн ойлгосон зүйлийг 2 өгүүлбэрээр илэрхийл.
6	Гэрийн даалгавар ( 3 минут )		Гэрийн даалгаврыг дэвтэртээ бичиж, тэмдэглэж авна.	Сурах бичгийн 10-р хуудас хэрэглэхүй 1- 4 -ийг хийж ир.

ТӨМ 1:

X ба Y нь загварчилж байгаа системийн зарим тоон үзүүлэлт болно. Математик загварыг хэрэгжүүлнэ гэдэг нь тооцооноос гарах хэмжигдэхүүний тодорхой аргыг оролтын хэмжигдэхүүний утгаар хэрэглэх явдал юм.цахим хүснэгийн технологи бол математик загварыг хэрэглэх аргуудын нэг юм.

ТӨМ2:

Жишээ 1: 4-р сарын 13-нд сар бүхэн өөрийгөө 2 хувь хувилдаг вирусээр компьютер халдварлажээ. Хагас жилийн дараа буюу 10-р сарын 13 гэхэд компьютерт вирус хэдэн ширхэг хувилагдсан байх вэ?

Өгөгдөл	Тэмдэглэгээ	Анхдагч өгөгдлүүд	Гаралтын өгөгдлүүд
Вирусийн тооны эхний утга	V0	1n
Аливаа вирус программын хугацааны тодорхой интеграл(завсар)-д шинээр үүсэх хувилбарын тоо	d	2
Хугацааны завсруудын тоо	n	6
Үр дүн			Vn

Эндээс математик загвар дараах хэлбэртэй байна.

Vn=V*(1+d)*(1)

(1) Томъёог ашиглан төрөл бүрийн анхдагч өгөгдлүүд дээр дараах хүснэгтэн мэдээллэн загварыг байгуулъя.

Сарын дугаар (к)	Сарын эхэн дэхь вирусын тоо ()	Тухайн сард хийгдсэн хуулбарын тоо ()	Сарынн эцэс дэхь вирусын тоо ()	Илэрч гарсан математик хамаарал
1	1	2	1+2=3	V₁=3=3¹
2	3	6	3+6=9	V₂=9=3²
3	9	18	9+18=27	V₃=27=3³
4	27	54	27+54=81	V₄=81=3⁴
5	81	162	81+162=243	V₅=243=3⁵
6	243	486	243+486=729	V₆=729=3⁶

Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй

Мэдээлэл, загвар

No comments:

Post a Comment